قیچک

شکم ساز از دو قسمت مجزا از یکدیگر تشکیل یافته قسمت تحتانی کوچکتر و به شکل نیم کره است که بر سطح مقطع جلو پوست کشیده شده و روی خرک ساز قرار دارد.قسمت بالائی بزرگتر مانند چتری روی قسمت تحتانی قرار گرفته و هر دو قسمت توسط سطحی منحنی از عقب به هم اتصال یافته اند و در نتیجه در جلو یا بین دو قسمت حفره ای تشکیل شده است. سطح جلوئی قسمت بالا، جز در ناحیه وسط که زیر گردن ساز قرار گرفته به صورت دو شکاف پهن باز است.
دسته ساز تقریبا در نصف طول خود روی شکم قرار گرفته و نیمه دیگر در بالا به جعبه گوشی ها متصل است و دسته فاقد دستان است.
سر متشکل است از جعبه کوچک(محل قرار گرفتن چهار گوشی، هر دو گوشی در یک طرف آن) و یک زائده منحنی شکل برای آویختن ساز که کمی به عقب برگشته و جهتی افقی یافته است.
قیچک اساسا جزو دسته سازهای محلی بوده که در سالهای اخیر در حمایت وزارت فرهنگ و هنر به شهر آورده شده و نه تنها ساختمان و کوک آن را تکمیل و تنظیم کرده اند، بلکه آن را به سه اندازه مختلف، قیچک سوپرانو( به طول 5/56سانتی متر)، قیچک آلتو(63 سانتی متر) و قیچک باس به همان نسبت بزرگتر ساخته اند.
تمام انواع بالا چهار سیمه است. طول سیم مرتعش در قیچک سوپرانو=5/33، در قیچک آلتو=5/37 و قیچک باس 70 سانتی متر است.
وسعت هر یک از انواع حدود سه اکتاو است.

قیچك سوپرانو
سازی است که قابلیت تکنوازی و همنوازی هر دو را حائز است ولی دو نوع بعدی آلتو و باس بیشتر به منظور همنوازی در ارکستر به کار می رود.
آرشه قیچک پس از استاندارد شدن ساز عینا همان آرشه ویولن است.
قیچک از انواع سازهای محلی است که در سالهای اخیر به شهر آمده و مورد توجه قرار گرفته است و بیشتر در نواحی جنوب شرقی ایران معمول است.
در سطح فوقانی شکم و پشت دسته سوراخ و حلقه ای است که دو تسمه به آن الصاق می شود: یکی از تسمه ها را به کتف چپ و دیگری ر ابه کمر می بندند و ساز در موقع نواختن تقریبا آزاد و آویزان می شود. اما نوازندگان شهری تمایل به استفاده از این تمهید ندارند.
کوک قیچک محلی ثابت نیست ولی قدر مسلم اینکه سیم ها تغریبا هیچ وقت نسبت به یک دیگر نسبت به یکدیگر فاصله پنجم نداشته اند.
آرشه در اصل( نوع محلی آن) شبیه به آرشه کمانچه است و امروزه در شهر از آرشه ویولن و ویولن سل در نواختن نوع شهری آن استفاده می شود.